חניתית
חֲנִיתִית (שם מדעי: Pseudagrion) היא הסוג הגדול ביותר של שפריריות במשפחת הרומחיתיים,[1] הכולל למעלה מ-140 מינים. תחום התפוצה שלה כולל את רוב אפריקה, רוב אסיה ואוסטרליה. באפריקה מחזיקה המגוון הרחב ביותר עם כמעט 100 מינים. החניתיות מצויות ברוב בתי הגידול של מים מתוקים בתפוצתן, והן המין השולט באוכלוסיות שפריריות בבתי גידול שונים כמו בריכות מדבריות, יערות גשם משווני ונחלים הרריים.[2]
בישראל שלוש נציגות מהסוג: חניתית אדומת-מצח, חניתית ארץ-ישראלית וחניתית היאור.[3]
באפריקה היבשתית, הסוג מורכב משתי קבוצות עיקריות: "קבוצה A", הכוללת כ-45 מינים - הם בעיקר מיני אזורים גבוהים ולזכרים אין זיזים בפרק S10 של הבטן; ו-"קבוצת B", הכוללת כ-25 מינים - בעיקר מיני שפלה ולזכרים יש זיזים בפרק S10 של הבטן.[4] קבוצה אפרוטרופית שלישית הכוללת 31 מינים החובבים נחלי יערות המדגסקר ואיי קומורו.[2]
מינים בסוג
הסוג כולל את המינים הבאים:[5]
- Pseudagrion acaciae Förster, 1906
- Pseudagrion aguessei Pinhey, 1964
- Pseudagrion alcicorne Förster, 1906
- Pseudagrion ambatoroae Aguesse, 1968
- Pseudagrion ampolomitae Aguesse, 1968
- Pseudagrion andamanicum Fraser, 1924
- Pseudagrion angolense Selys, 1876
- Pseudagrion apicale Schmidt, 1951
- Pseudagrion approximatum Schmidt, 1951
- Pseudagrion arabicum Waterston, 1980
- Pseudagrion assegaii Pinhey, 1950
- Pseudagrion aureofrons Tillyard, 1906
- Pseudagrion australasiae Selys, 1876
- Pseudagrion azureum Needham & Gyger, 1939
- Pseudagrion basicornu Schmidt, 1936
- Pseudagrion bernardi Terzani & Carletti, 2001
- Pseudagrion bicoerulans Martin, 1906
- Pseudagrion bidentatum Morton, 1907
- Pseudagrion buenafei Müller, 1996
- Pseudagrion caffrum (Burmeister, 1839)
- Pseudagrion calosomum Lieftinck, 1936
- Pseudagrion camerunense (Karsch, 1899)
- Pseudagrion celebense Lieftinck, 1937
- Pseudagrion cheliferum Fraser, 1949
- Pseudagrion chloroceps Fraser, 1953
- Pseudagrion cingillum (Brauer, 1869)
- Pseudagrion citricola Barnard, 1937
- Pseudagrion civicum Lieftinck, 1932
- Pseudagrion coarctatum Lieftinck, 1932
- Pseudagrion coeleste Longfield, 1947
- Pseudagrion coeruleipunctum Pinhey, 1964
- Pseudagrion commoniae Förster, 1902
- Pseudagrion coomansi Lieftinck, 1937
- Pseudagrion coriaceum Selys, 1876
- Pseudagrion crocops Selys, 1876
- Pseudagrion cyathiforme Pinhey, 1973
- Pseudagrion daponshanensis Zhou & Zhou, 2007
- Pseudagrion deconcertans Aguess, 1968
- Pseudagrion decorum (Rambur, 1842)
- Pseudagrion deningi Pinhey, 1961
- Pseudagrion dispar Schmidt, 1951
- Pseudagrion divaricatum Schmidt, 1951
- Pseudagrion draconis Barnard, 1937
- Pseudagrion dundoense Longfield, 1959
- Pseudagrion emarginatum Karsch, 1893
- Pseudagrion epiphonematicum Karsch, 1891
- Pseudagrion estesi Pinhey, 1971
- Pseudagrion evanidum Needham & Gyger, 1939
- Pseudagrion farinicolle Lieftinck, 1932
- Pseudagrion fisheri Pinhey, 1961
- Pseudagrion flavipes Sjöstedt, 1900
- Pseudagrion fumipennis Polhemus, Michalski & Richards, 2008
- Pseudagrion furcigerum (Rambur, 1842)
- Pseudagrion gamblesi Pinhey, 1978
- Pseudagrion giganteum Schmidt, 1951
- Pseudagrion gigas Schmidt in Ris, 1936
- Pseudagrion glaucescens Selys, 1876
- Pseudagrion glaucoideum Schmidt, 1936
- Pseudagrion greeni Pinhey, 1961
- Pseudagrion grilloti Legrand, 1987
- Pseudagrion guichardi Kimmins, 1958
- Pseudagrion hageni Karsch, 1893
- Pseudagrion hamoni Fraser, 1955
- Pseudagrion hamulus Schmidt, 1951
- Pseudagrion helenae Balinsky, 1964
- Pseudagrion hypermelas Selys, 1876
- Pseudagrion igniceps Fraser, 1953
- Pseudagrion ignifer Tillyard, 1906
- Pseudagrion incisurum Lieftinck, 1949
- Pseudagrion inconspicuum Ris, 1931
- Pseudagrion indicum Fraser, 1924
- Pseudagrion ingrid Theischinger, 2000
- Pseudagrion inopinatum Balinsky, 1971
- Pseudagrion jedda Theischinger & Watson, 1991
- Pseudagrion kaffinum Consiglio, 1978
- Pseudagrion kersteni (Gerstäcker, 1869)
- Pseudagrion kibalense Longfield, 1959
- Pseudagrion laidlawi Fraser, 1922
- Pseudagrion lalakense Orr & van Tol, 2001
- Pseudagrion lindicum Grünberg, 1902
- Pseudagrion lorenzi Gassmann, 2011
- Pseudagrion lucidum Schmidt, 1951
- Pseudagrion lucifer Theischinger, 1997
- Pseudagrion macrolucidum Aguesse, 1968
- Pseudagrion makabusiense Pinhey, 1950
- Pseudagrion malabaricum Fraser, 1924
- Pseudagrion malagasoides Pinhey, 1973
- Pseudagrion malgassicum Schmidt, 1951
- Pseudagrion mascagnii Terzani & Marconi, 2004
- Pseudagrion massaicum Sjöstedt, 1909
- Pseudagrion melanicterum Selys, 1876
- Pseudagrion mellisi Schmidt, 1951
- Pseudagrion merina Schmidt, 1951
- Pseudagrion microcephalum (Rambur, 1842)
- Pseudagrion mohelii Aguesse, 1968
- Pseudagrion newtoni Pinhey, 1962
- Pseudagrion nigripes Schmidt, 1951
- Pseudagrion nigrofasciatum Lieftinck, 1934
- Pseudagrion niloticum Dumont, 1978
- Pseudagrion nubicum Selys, 1876
- Pseudagrion olsufieffi Schmidt, 1951
- Pseudagrion pacificum Tillyard, 1924
- Pseudagrion palauense Lieftinck, 1962
- Pseudagrion pelecotomum Lieftinck, 1932
- Pseudagrion perfuscatum Lieftinck, 1937
- Pseudagrion pilidorsum (Brauer, 1868)
- Pseudagrion pontogenes Ris, 1915
- Pseudagrion pruinosum (Burmeister, 1839)
- Pseudagrion pterauratum Aguesse, 1968
- Pseudagrion punctum (Rambur, 1842)
- Pseudagrion renaudi Fraser, 1953
- Pseudagrion risi Schmidt in Ris, 1936
- Pseudagrion rubriceps Selys, 1876
- Pseudagrion rufocinctum Pinhey, 1956
- Pseudagrion rufostigma Longfield, 1947
- Pseudagrion salisburyense Ris, 1921
- Pseudagrion samoense Fraser, 1925
- Pseudagrion schmidtianum Lieftinck, 1936
- Pseudagrion serrulatum Karsch, 1894
- Pseudagrion seyrigi Schmidt, 1951
- Pseudagrion silaceum Lieftinck, 1932
- Pseudagrion simile Schmidt, 1951
- Pseudagrion simonae Legrand, 1987
- Pseudagrion simplicilaminatum Carletti & Terzani, 1997
- Pseudagrion sjoestedti Förster, 1906
- Pseudagrion spencei Fraser, 1922
- Pseudagrion spernatum Selys, 1881
- Pseudagrion spinithoracicum Legrand, 1981
- Pseudagrion starreanum Lieftinck, 1949
- Pseudagrion stuckenbergi Pinhey, 1964
- Pseudagrion sublacteum (Karsch, 1893) – חניתית אדומת-מצח
- Pseudagrion sudanicum Le Roi, 1915
- Pseudagrion superbum Fraser, 1956
- Pseudagrion symoensii Pinhey, 1967
- Pseudagrion syriacum Selys, 1887 – חניתית ארץ-ישראלית
- Pseudagrion thenartum Fraser, 1955
- Pseudagrion tinctipenne Fraser, 1951
- Pseudagrion torridum Selys, 1876 – חניתית היאור
- Pseudagrion tricorne Pinhey, 1967
- Pseudagrion trigonale Schmidt, 1951
- Pseudagrion umsingaziense Balinsky, 1963
- Pseudagrion ungulatum Fraser, 1951
- Pseudagrion ustum Selys, 1876
- Pseudagrion vaalense Chutter, 1962
- Pseudagrion vakoanae Aguesse, 1968
- Pseudagrion vumbaense Balinsky, 1963
- Pseudagrion williamsoni Fraser, 1922
- Pseudagrion woodlarkensis Gassmann & Richards, 2016
קישורים חיצוניים
- חניתית, באתר NCBI (באנגלית)
- חניתית, באתר Animal Diversity Web (באנגלית)
- חניתית, באתר האנציקלופדיה של החיים (באנגלית)
- חניתית, באתר GBIF (באנגלית)
הערות שוליים
- ↑ "Genus Pseudagrion Selys, 1876". Australian Faunal Directory. Australian Biological Resources Study. 2012. נבדק ב-3 באפריל 2017.
{{cite web}}: (עזרה) - ^ 2.0 2.1 Dijkstra, Klaas-Douwe B.; Groeneveld, Linn F.; Clausnitzer, Viola; Hadrys, Heike (באפריל 2007). "The Pseudagrion split: molecular phylogeny confirms the morphological and ecological dichotomy of Africa's most diverse genus of Odonata (Coenagrionidae)". International Journal of Odonatology. 10 (1): 31–41. Bibcode:2007IJOdo..10...31D. doi:10.1080/13887890.2007.9748286.
{{cite journal}}: (עזרה) - ↑ בלכר, מיכאל, שמות עבריים לחרקים למען חינוך סביבתי ושמירת הטבע: שפיריות ושפריריות כמקרה בוחן, מחקרי הנגב, ים המלח והערבה 7 (3), 2015, עמ' 58–65
- ↑ Dijkstra, K.-D.B.; Clausnitzer, V. (2014). The dragonflies and damselflies of eastern Africa. Tervuren: Royal Museum for Central Africa. ISBN 978-94-916-1506-1.
- ↑ Paulson, D., Schorr, M., Abbott, J., Bota-Sierra, C., Deliry, C., Dijkstra, K.-D. and Lozano, F., World Odonata List, OdonataCentral, University of Alabama
חניתית40913114Q1309867